وکلای ترمیمی در خدمت حاشیه نشینان مشهدی

سعیده آل ابراهیم | شهرآرانیوز؛ سال ۱۳۹۸ نخستین بار در کشور کارگروه «وکلای ترمیمی» در مشهد با کمک دستگاه قضا راه اندازی شد تا میان طرف‌های دعوا صلح و سازش برقرار کند و درنتیجه راهکاری باشد برای کاهش شمار پرونده‌های ورودی به دستگاه قضا که به تعبیر سیدامیر مرتضوی، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان رضوی، رشد قارچ گونه دارد و حالا به گفته علی ادبی، دبیر کارگروه وکلای ترمیمی، این کارگروه در مشهد حدود دویست عضو ثابت و هفتاد عضو فعال دارد.
هدف عدالت ترمیمی، ترمیم خسارت بزه دیده و مسئولیت بخشی به بزهکار است و وکلای ترمیمی تلاش می‌کنند تا با مشارکت همه طرف‌های درگیر در جرم و از طریق میانجیگری، جرم زدایی و از تشکیل و ورود پرونده قضایی به دادگاه‌ها جلوگیری کنند.

دعوتی برای مشارکت

دبیر کارگروه وکلای ترمیمی در مشهد با بیان اینکه «وکلای ترمیمی» مفهومی است که از عدالت ترمیمی نشئت می‌گیرد، اظهار کرد: در عدالت ترمیمی همه کسانی که مسئله‌ای دارند، کنار هم جمع می‌شوند و با کمک هم راه حلی برای آن پیدا می‌کنند. درواقع عدالت ترمیمی دعوتی برای مشارکت است.

علی ادبی در گفتگو با شهرآرا اظهار کرد: حضور و مداخله نهاد وکالت در عرصه اجتماعی در راستای حل مشکل مردم و برای انجام رسالت اجتماعی است. به نوعی نهاد وکالت علاوه بر تکالیف حقوقی و قضایی تلاش می‌کند که نقش و رسالت اجتماعی خود را در قالب کارکرد‌های عدالت ترمیمی بازتعریف و اجرا کند. وی ادامه داد: اولین اقدام این وکلا مشاوره رایگان است که بیشتر در حاشیه شهر و دفاتر تسهیلگری انجام می‌شود. دومین اقدام، برگزاری نشست‌های صلح و سازش است و در بخش بعدی مواردی داریم که ناچار به طرح دعوا هستند و توان پرداخت هزینه‌های وکیل را ندارند؛ بنابراین برای آن‌ها وکیل‌های معاضدتی در نظر می‌گیریم.

ادبی از حضور و فعالیت شش گروه اقدام وکلای ترمیمی در پایگاه‌های داخل دادگستری خبر داد و افزود: وکلا در برنامه دوشنبه‌های حقوقی نیز فعال هستند. با کمک استادان دانشگاه و حمایت دستگاه قضایی، در حاشیه شهر مشهد شورا‌های حل اختلاف محلی تشکیل شده که کارکردشان بی‌قراری سازش است.

جبران خسارت، جایگزین نگاه تنبیهی

عضو هیئت مدیره کانون وکلای خراسان‌رضوی در گفتگو با شهرآرا، با اشاره به اینکه موضوع وکلای ترمیمی با ایده شهر ترمیمی آغاز شده است، اظهار کرد: شهر ترمیمی شهری است که به جای اینکه به تخلفات با دیدگاه سرکوبگری نگاه کند و به جای نگاه تنبیهی، به موضوع‌های شهری بیشتر نگاه انسانی و جبران خسارت دارد؛ بنابراین دبیرخانه شهر ترمیمی در شهرداری شکل گرفت. البته این موضوع کارگروه‌هایی را ازجمله شهرداری ترمیمی، مدرسه، وقف، دادگستری و زندان ترمیمی شامل شد که یکی از این کارگروه‌ها وکلای ترمیمی بود.

عباس شیخ الاسلامی با بیان اینکه در کارگروه وکلای ترمیمی علاوه بر کانون وکلا، وکیلانی از مرکز وکلا نیز مشغول به خدمت رسانی هستند، گفت: این طرح که تقریبا از ابتدای شیوع ویروس کرونا شروع شده است، خدمات وکالتی رایگان را با نگاه صلح و سازش و ترمیم اختلافی بین بزه دیده، بزهکار و جبران خسارت برای افراد را ارائه می‌دهد. وی فعالیت وکلای ترمیمی را موجب کاهش بار دستگاه قضایی دانست و افزود: در ابتدا این کار در پنج محله شروع شد و اکنون دفاتر تسهیلگری با ما قرارداد می‌بندند. می‌توان گفت بیشترین مشکلی که وکلای ترمیمی برای صلح و سازش آن تلاش می‌کنند، اختلافات مالی، مسائل صنفی و مشکلات مربوط به زمین و تابعیت است. وکیلان از اینکه خدمتی اجتماعی و کاری انسانی انجام می‌دهند، بزرگ‌ترین لذت را‌ می‌برند، اما باید به مرور از آن‌ها به ویژه در حوزه معنوی حمایت کنیم.